مطالعات،استاندارد ها و روابط در طراحی هتل
قسمت اول
تاریخچه : روند تاريخي هتل در جهان
در طول تاريخ مسافران براي استراحت و غذا به مكانها و استراحتگاههاي عمومي پناه بردهاند. روم باستان هنگامي كه به اوج قدرت خود رسيده بود تعداد زيادي مسافرخانه در مسير راههاي عمومي و پناهگاهها يا استراحتگاهها ايجاد كرده بود. اين ها بيشتر براي مقامات دولتي و شخصيتهاي كشوري اهميت داشتند. در آسيا،استراحتگاههاي كوچك در مسير كاروانها ايجاد شده بود. زوار كه به محلهاي زيارتي مي رفتند ، ميتوانستند در اين مكانها استراحت كنند و غذاي مورد نياز را به دست آورند. واژه مهمانداري يك واژه قرون وسطايي است و مقصود از آن استراحت گاه يا اقامتگاه مسافران است. نكته قابل توجه اين است كه هنوز هم در اروپا مهمانخانههايي وجود دارد كه پذيراي مسافران خسته است و به آنها غذا و نوشابه ميدهد.
مهمان پذيرهايي كه جنبه بازرگاني داشتند در سده پانزدهم در اروپا به وجود آمدند. نخستين اين نوع مهمان پذيرها با نام «تختخواب و صبحانه» به وجود آمد كه افراد در خانههاي شخصي به قيمتهاي اندك از مسافران پذيرايي ميكردند. در همين زمان كساني كه مالك قطعههاي بزرگي از زمين بودند، كلبههاي كوچكي بر روي زمينهاي خود (به نام خود) ميساختند و از افراد پذيرايي مي كردند.
در سده شانزدهم جادهسازي و مسافرت دريايي موجب افزايش مسافران گرديد و در نتيجه بر تعداد مسافرخانهها و كلبههايي كه به گونهاي از مهماناني پذيرايي ميكردند افزوده شد. در آخرين سالهاي سده هفده و نخستين سالهاي سده هجده تشكيلاتي براي پذيرايي مهمانان به وجود آمد كه نمونههاي نخستين از مهمانخانههاي امروز است. در سال 1774 نخستين ميهمانخانه (هتل)در لندن گشايش يافت؛ پس از آن در 1794 «سيتي هتل» در نيويورك گشايش يافت.
در ايالت متحده امريكا نخستين مهمانخانه (هتل) با تجهيزات و تسهيلات امروزي در سال 1892 در بستن ماساچوست ساخته شد كه نام آن «ترمانت هاس» بود. اين مهمانخانه داراي تعداد راهرو، اتاق خواب، اتاق پذيرايي، اتاق رخت كن و حمام بود. در پاريس، هتل ريتز، در لندن، ساوي و در سنگاپور رافلز نمونههايي پذيرايي، نوآوريهايي مشاهده شد. يك آمريكايي مشهور به نام «اي. ام. استاتر» از جمله نخستين كساني بود كه توانست با ساخت اتاقهاي بزرگ، كه داراي حمامهاي خصوصي، شير آب، برق، تلفن، راديو و سيستم ذخيره جا بود ارائه كند. نوآوريهاي ديگر در صنعت مهمان پذيري و مهمانخانه عبارت بودند از دستگاه حرارت مركزي، تهويه هوا،آسانسور، روشنايي و سيستم فاضلاب كه در آمريكا ارائه شدند. مهمانخانههاي سراسر دنيا به سرعت اين نوآوري را پذيرفتند.
از هتل و هتلداري در ايران از زمان دور اطلاعي در دست نيست. در تاريخ معماري ايران، نام هتل همواره با فعاليتهاي تجاري و در پارهاي موارد با سفرهاي زيارتي همراه بوده است. تنها اطلاعات موجود كاروانسراها و چاپارخانههاي عهد هخامنشيان محدود ميشود و پس از آن با كاروانسراهاي ايران در عهد صفويه و ايجاد آب انبارها براي رفاه مسافران برخورد مي شود كه تقريباً در تمام ايران در طول مسير شاهراههاي آسيايي خاور دور به وجود آمدهاند و هنوز در گوشه و كنار بقاياي آنها ديده ميشود.
كاروانسراها ارزش ويژهاي در تاريخ معماري ايران كسب كردهاند چرا كه با توجه به اشكال و فرم عملكرد بسيار حساب شده آنها، همواره منزلگاه بين راه و يا داخل شهر بازرگانان و زائران بوده و كليه فعاليتهاي مربوط به هر دوره خاص از تمدن بشري از جمله انبار كالا، محل نگهداري دام، محل زندگي و استراحت، محل گرد هم آيي و .. را برعهده داشتهاند. اين پديده از نقطه نظر اقتصادي در داد و ستد و حمل و نقل مالالتجارههاي روستاهاي مملكت به شهرها و از آنجا به كشورهاي خارج، وظيفه مهمي را برعهده داشته است و از نقطه نظر اجتماعي، راحتي و آسايش مردم را در سفرهاي طولاني و دراز مهيا مينموده است و از ديد سياسي بهترين پست امدادي جهت آذوقه و نيروهاي تازه نفس و استراحت قشون در كشمكشهاي كوچك و احياي جنگهاي بزرگ بوده است.
تاريخچه هتل در ايران معاصر
در سال 1306 خورشيدي توسط يك مهاجر روسي به نام خاچيك ماديكيانس كافهاي بنام نادري در خيابان نادري تهران داير شد و اين شخص براي اولين بار در تهران بكار شيرينپزي پرداخت و چندي بعد در جوار كافه نادري، هتلي به همان نـام تأسيس كرد.
براي نخستينبار در تهران در رستوران اين هتل بود كه غذاهاي فرهنگي نظير بيفتك و بيف استروگانف و غيره به ايرانيان معرفي شد. همچنين كافه گلاسه، بستني فرنگي، انواع قهوههاي ترك و فرانسه و انواع نانهاي قالبي براي اولين بار به وسيلة مؤسس اين هتل در اختيار علاقهمندان گذاشته شد.
طراحی داخلی این کافه در عین سادگی بسیار زیبا است که هر مشتری را برای اولین بار مجذوب خود میکند.
در جوار تأسيس هتل، رستورانهاي متعددي نيز در تهران، رشت، بندر انزلي، بابلسر و ديگر شهرهاي ايران به وسيله ايرانيان و خارجيان دائر گرديد و تعداد آنها در هنگام جنگ جهاني دوم و ورود افسران و سربازان متفقين افزايش قابل توجهي يافت. با خاتمه جنگ و خروج افسران و سربازان خارجي بسياري از اين رستورانها تعطيل شد. از كافههاي مشهور تهران آن زمان كافههاي كانتينانتال و لقانطه بود. كافه كانتينانتال در خيابان اسلامبول قرار داشت و كافه لقانطه در ميدان بهارستان در عمارت نظاميه داير شده بود. اين عمارت از بناهاي باشكوه دوره ناصرالدين شاه قاجار بود. عمارت نظاميه داراي تالار بزرگ و بسيار زيبايي بود كه در هر چهار طرف آن پردههاي نقاشي به چشم ميخورد. در اين تابلوها مناظر جالبي از سلام محمدشاه قاجار ديده ميشد و چهره رجال سرشناس آن زمان در اين تابلو تصوير شده بود.طراحی داخلی این کافه ها بصورت مدرن و سنتی بوده است که مخاتبان خاصی داشت ازجمله افراد ثروتمند میتوانستند به کافه بروند.
در قديمي ترين واحدهاي اقامتي و پذيرائي تهران كه امروز فقط نامي از آن باقي مانده است ميتوان مهمانخانه مدرن گراند هتل را نام برد. گراند هتل از مجللترين و معروفترين هتلهاي نيم قرن پيش تهران بود. اين هتل در خيابان لالهزار كمي بالاتر از كوچه ملي قرار داشت و در سالهاي پيش هر وقت ميهمان سرشناسي از خارج به تهران ميرسيد تنها محلي كه براي اقامت او در نظر گرفته ميشد گراند هتل بود. گراند هتل سالن بزرگي نيز داشت كه هنرمندان آن روز ايران در آن به اجراي برنامه ميپرداختند و به تدريج كه هتلهاي ديگر در تهران ساخته شد اين هتل از رونق افتاد. كافه و رستورانهاي آن روز در حقيقت محل تجمع اعيان و اشراف آن زمان بود و رفتن به كافه و رستوران خود يك نوع تشخص محسوب ميگرديد.
اما امروزه، پذيرايي از مهمان (كه گاهي آن را تهيه اقامتگاه يا صنعت هتلداري) مينامند و صنعت تأمين غذا و نوشابه (كه گاهي آن را صنعت پذيرايي) مينامند، شامل مجموعهاي از تشكيلات و تسهيلات ميشود كه يكي از بخشهاي بسيار پوياي صنعت جهانگردي و مسافرت جهاني را تشكيل ميدهد. مسافر به هر كجا برود نياز به محلي براي خواب، استراحت و غذا دارد. پذيرايي شامل مجموعهاي از تشكيلات خوابگاهي ميشود كه امكان دارد به صورت استراحتگاههاي بسيار مجلل يا حتي تنها محدود به يك تخت خواب معمولي و صبحانه كامل شود. ميزان تسهيلات و تشكيلات مهمان پذيرها بازتابي از نيازها و سليقههاي مختلف مسافران و پوياييهاي اين بازار است. در سراسر دنيا، رشد صنعت جهانگردي، در سطح داخلي و خارجي، تعداد اتاق خواب با سرعتي افزون افزايش يافته است. همچنين با رونق گرفتن صنعت جهانگردي، صنعت تهيه غذا و تأمين نوشابه نيز گسترش يافته است.
تعریف :
– هتل یک واژه فرانسوی و منظور آن مکانی است که تسهیلات لازم برای اقامت کوتاه مدت مسافر را در مقصد یا مسیر حرکت تامین می کند. به عبارت دیگر هتل یک مجتمع خدماتی است با هدف کسب درآمد که پیشینه آن به انقلاب صنعتی اروپا بر می گردد معادل های فارسی آن عبارت اند از: کاروانسرا، مهمانخانه، مهمان پذیر،زائرسرا و مسافر خانه،که صرفنظر از درجه و کیفیت خدماتی آنها در دنیا پیشینه چندین هزار ساله دارند. این تاسیسات برای کسب و کار و ایجاد درآمد ساخته می شوند، و گرنه اقامت موقت از طریق خیریه، و انواع کم هزینه تری وجود داشته و دارند. میان شیوه مسافرت،سنت و نحوه اقامت موقت رابطه تنگاتنگی وجود دارد.
تقسیم فضاها :
ـ فضای خصوصی شامل : فضای اتاق ها
ـ فضاهای عمومی شامل : سرسرا، فضاهای سرو غذا و نوشیدنی، فضای ملاقات
ـ فضای پشتی شامل : آشپزخانه، رختشویخانه و فضای سرویس
طراحي با نور در هتل وزيرمجموعههاي آن :
ايجاد كاربري 24 ساعته، چند گانگي فعاليتها و پيچيدگي فضاهايي كه ممكن است همزمان چندين نقش را داشته باشند در طراحي هتلها تمهيداتي را ميطلبد كه يكي از مهمترين آنها نورپردازي است. در تلاقي معماري و طراحي داخلي، نورپردازي جايگاه ويژهاي دارد كه گسترهي وسيعي از نيازها را پوشش ميدهد. اين نور است كه به ميهمانان خوشامد ميگويد و به آنها احساس آرامش ميدهد، گاهي نمودار تصاوير است، گاهي مشخص كنندهي موقعيتها، گاهي هم حريمها را از هم تفكيك ميكند و اختلاف كاربريها را مشخص ميكند. ضمن آنكه به ميهمانان كمك ميكند تا در فضايي ناشناخته سير كنند و به كشف و شهود بپردازند. هر بخش از فضاي يك مهمان خانه يا هتل، ويژگي منحصر به فردي دارد كه با توجه به آن ميبايست نورپردازي خاصي صورت گيرد تا معرف آن مشخصه باشد. در ادامه به تعريف اين بخشها و چگونگي طراحي آنها با نور ميپردازيم.
قسمت چهارم
معرفی فضاها
هال ورودي: تنظيم چشمانداز هتل
هال ورودي جايي است كه ميهمانها در آن جا ثبت هويت ميشوند و در عين حال هتل هم براي آنها ثبت هويت ميشود! تصوري كه شخص از بيرون ساختمان به دست آورده، در بدو گذر از درهاي ورودي در اين نقطه تقويت يا دگرگون ميشود. اين محل بايد براي همهي مهمانان بالقوه و بالفعل جذاب و پذيرا باشد. بايد گرم، راحت، صميمي و در برگيرنده باشد. چگونگي ادراك فضاي داخلي وابستگي زيادي به مقطع زماني دارد. نورپردازي مناسب در فضايي ثابت چنان تنظيم ميشود كه اين فضا براي مسافري كه صبح هنگام هتل را به مقصد فرودگاه ترك ميكند و تازه واردي كه نيمهشب وارد ميشود، به يك اندازه خوشايند باشد. صبح هنگام بايد همه چيز پرانرژي و تازه به نظر آيد؛ اما هنگام شب، پس از يك روز فعال، محيطي راحت و مطلوب است كه در عين حال خوابآور نباشد. براي اين فضا مناسب است كه در زمينهاي از نور محيطي، نورهاي متمركز نقطهاي طراحي شود كه در عين ايجاد يك بافت بصري در جهتيابي به ميهمانان كمك كند. با كمك نورپردازي ديد را به سمت اشياء مورد نظر و بخشهاي طراحي شده هدايت ميكنيم. چشم، ناخودآگاه به سمتي توجه ميكند كه نورانيتر است و در آن ناحيه معطوف به لبهها و كنجها ميشود پس بيشتر تاكيد را ميتوان بر طراحي نورهاي خطي و مشخص كننده لبهها گذاشت. در زمينهاي از نورهاي محيطي ميتوان قسمت پذيرش را با شدت نور متفاوت يا رنگ متفاوت چنان طراحي كرد كه در فضاي هال ورودي بيشترين نظر را جلب كند.
پذیرش
قسمت پذيرش دو نقش كاربردي و دكوراتيو توامان دارد. نورپردازي در سطح كاربردي بايد چند منظور را تامين كند. نورهاي رو به پايين كه بالاي ميز كار قرار ميگيرند به مشتري كمك ميكنند كه فرمها را مطالعه كند و بداند در حال امضاء و قبول چه مواردي است! در پشت ميز كار همچنين نورپردازي براي كارهاي نوشتاري و خواندني كاركنان لازم است. مسلماً در اين حالات مواد و مصالح به كار گرفته شده نبايد چنان باشند كه نور را به چشم باز بتابانند يا در موارد استفاده از كامپيوتر بازتابي روي صفحهي مانيتور ايجاد كنند. فضاي اين قسمت بايد پذيرا و خوشايند باشد و در آن از نورهاي گرم و صفحات نوراني در زمينهي عمودي استفاده شود. نورهاي سقفي به كمك نورهاي ميز و ديگر نورهاي محيطي بايد چنان تعديل شوند كه چهرههاي مراجعان و كاركنان ملايم و زيباتر جلوه كند و مخوف و هراسانگيز به نظر نرسد. در بيشتر هتلها ميز پذيرش اولين عنصر مورد توجه است كه ممكن است با جهت رو به پايين يا بالا نورپردازي شود. در طراحي و عرضهي مصالحي كه در طرح به كار ميرود، فيبرهاي نوري با نورافشاني رو به بالا در كف يا توام با كاتود سرد، بر حالت نمادين مجموعه تاثير بسزايي ميگذارد. يك نقطه نظر طراحانه اين است كه براي قسمت پذيرش گوشهاي بيافرينيم چون صحنهي نمايشي خاموش با پيشخوان نوراني و گلها يا مجسمههايي شاخص يا هر چيز سادهي ديگري كه جلب نظر كند و توجه مراجعان را به طور نامحسوس به خود جلب كند.
راهروها: نور راهنماي گذر
راهروها از آن دسته فضاهاي ارتباطي هستند كه اغلب توجه كمي به طراحي آنها ميشود. هر قدر هم كه در طراحي معماري اين قسمتها سهلانگاري شده باشد يك طراح داخلي با نورپردازي مناسب ميتواند اين بخشهاي مرده را احياء كند. در هر هتلي حتي اگر هدف نهايي فقط اجارهدادن اتاقها باشد بالاخره لازم است كه مسير رسيدن به اين اتاقها جذاب و جالب توجه باشند. از آنجا كه معمولاً راهروها در نقاطي از ساختمان قرار دارند كه از نور روز بينصيب است، بايد تمام مدت شبانهروز نورپردازي شوند؛ پس در اينجا هم جنبههاي زيباييشناسي و كاربردي مورد نظر است هم صرف انرژي. معمولاً وجود يك سيستم كنترل در راهروها ضروري است تا بدين ترتيب ميزان نور مورد نياز برحسب ساعات مختلف روز خود به خود تنظيم شود. بديهي است كه هيچ كس نور خيرهكننده و تند را در ساعت 3 صبح يا يك نور بيرمق و فضاي تاريك هم زمان با آغاز روز را نميپذيرد. خلق ديدهاي متنوع نيز بهانهي خوبي است براي عوض كردن منابع نورپردازي در طول روز نورپردازي موضعي يا زمينهاي تابلوها و شمارهها و به كارگيري نورهاي كفي فراافكن در امتداد جدارههاي راهروها ميتواند متناوباً صحنههاي نمايشي متنوعي ايجاد كند. به طور كلي نورهاي خطي، ممتد و قابل تعقيب از جمله تمهيداتي هستند كه براي مسيرهاي گذر مناسب به نظر ميرسند. به منظور صرفهجويي در مصرف انرژي در نورپردازيهايي كه ممكن است در راهروها شبانه روز فعال باشد cfl يا لامپهاي فلورسنت فشرده توصيه ميشود. در بعضي از هتلها فضاي ارتباطي با كيفيتي رعبآور طراحي شده و به هدر ميرود؛ به نحوي كه ساكنين هتل مايلند بيتامل سريعاً از آن عبور كنند. روش نورپردازي صرفاً سقفي، بيشتر به ايجاد سايهها ميپردازد تا نورپردازي، و چون سناريويي براي طراحي نور ندارد، بيهيچ مزيتي تشخيص چهرهها و اماكن را دچار اختلال و ابهام ميكند. در كنار اين نوع نورپردازي، بهتر است كه جدارههاي عمودي نيز نوراني شود تا حس تهديد شدن و ترس از فضاي بسته را كاهش دهد. اگر راهرو طولاني باشد (كه در بيشتر موارد چنين است) لازم است كه اين فاصله در نقاطي شكسته شود و اين كار ميتواند به كمك تعريف واحههايي از نور حجمي صورت گيرد. در هرجايي كه لازم باشد ميتوان نور خطي را كه دنبالكنندهي مسير است با نورپردازي يك شي تزييني، درهاي عبور، لوسترهاي آويز يا ديواري قطع كرد و يك ايست بصري در ريتم ايجاد كرد.
رستوران و فروشگاه :
هرچند به جهت صرفهجويي انرژي و نگهداري لازم به نظر ميرسد كه درهمهي قسمتهاي يك هتل لامپها و منابع نوري مشابه به كار گرفته شود تا هزينههاكاهش يابد و راندمان عملي بالا رود، اما ضرري كه يكنواختي و كسالت بار بودن فضاها در دفع مراجعان ايجاد ميكند بسيار قابل توجه است. بررسي انواع هتلها ثابت ميكندكه فضاي رستوران و قهوهخانهها بهتر است كاملاً متفاوت و با نورپردازي ويژه طراحي شود و حتي ورودي مجزا و فضاي روانشناختي متفاوتي براي آنها خلق شود. در بسياري ازكشورهاي جنوب آسيا كه مكانهاي غذاخوري در كنار هتل تعريف ميشوند و كمتر به رستوراني مجزا برميخوريم، به صورت عرف رستوران با هويتي مستقل طراحي داخلی ميشود و زير مجموعهاي از امكانات اقامتگاه به حساب نميآيد. مهمترين عامل در تجربهي خوردن و آشاميدن، طبيعت اجتماعي آن است. موضوع اصلي نورپردازي اين فضاها آن است كه مردم چگونه به نظر رسند و چه احساسي داشته باشند. چهرهها بايد آرام و گرم به نظر رسند،پس بايد نورپردازي تعديل شدهاي از سمت بالا و طرفين كه از پديد آمدن سايههاي تيز و تيره جلوگيري ميكند صورت گيرد. نور بايد فضايي ملايم خلق كند و بدين منظور با درنظر گرفتن ميزان نور روز در هر ساعت يك سيستم كنترل هوشمند نور كه فضاهاي صبحانه، ناهار و شام را به درستي نورپردازي كند، ضروري مينمايد. نورپردازي بايد فضاي بصري را برانگيزاند. با توجه به نوع غذايي كه در هر رستوران سرو ميشود ميتوان نورپردازي را چنان تعريف كرد كه مدت زماني كه مشتري ميتواند در محل بماند، تعيين شود. مثلاً در رستورانهاي غذاي سريع يا آماده ممكن است ضمن بهرهگيري از مصالح سرد و فلزي- انعكاسي از نورهاي تند و رنگي بهره گرفته شود كه ماندن مشتري را در زمانطولاني ميسر نسازد چون در اين گونه مكانها غذا بايد سريع آماده و خورده شود و جاي تامل و نشستن طولاني نيست. اما در رستورانهاي مجلل كه قابليت صرف غذا براي مدت طولاني در ضمن بحث و استراحت وجود دارد تمهيدات فراواني ميتوان انديشيد كه ماندگاري مشتري را در فضا بيشتر كند. علاوه بر نورپردازي گرم محيطي با كمك لايههاي مختلفي از نور، ممكن است اشياي خاصي از جمله مجسمهها و دستههاي گل را مورد تاكيدقرار دارد، بخشهاي مختلفي از ديوار را نوراني كرد و قسمتهاي انتزاعي متفاوتي برآن آفريد، نور را به صورت پوشيده در پشت ميزها و مبلمان طراحي كرد و نورهايي در سطح پايين، نورپردازي لبهها و زمينهي اشياء شيشهاي، ميلههاي كاتد سرد و فيبرهاي نوري به كار گرفت تا فضا را تا حد امكان مجسمهوار، جذاب و سه بعدي تعريف كرد. فضاهاي پذيرايي بهترين مكانها براي ارايه تكنيكهاي نمايشي مانند نورافكنهاي متغير چند رنگ و رقص نور است. حتي در طرحهاي داخلي رسمي نيز پروژكتورهاي نور رنگي يا آبشاري ميتوانند به عنوان عناصر پوياي تزييني به كار روند و سردي يك محيط بزرگ را به طرز موثري كاهش دهند.
اتاقها :
در حالي كه نحوهي پرداختن به فرمول طراحي هتلهاي بينالمللي هر روز در حال تغيير و بررسي است، فضايي كه چندان تغيير نكرده است و همچنان به صورت سنتي طراحي ميشود، اتاقهاي آن است. شايد دليل مهم اين امر، محافظه كار بودن صاحبان اين هتلها باشد كه ميترسند مشترياني كه براي استراحت و آرامش به اين اقامتگاهها مراجعه ميكنند با فضايي غيره منتظره و غير متعارف مواجه شوند. طرح رنگهاي يكنواخت و تلاش براي ايجاد حس تعليق با به كار بردن ميزهاي سنتي و لامپهاي استاندارد از جمله عواملي است كه كماكان در اتاقهاي اقامتگاههاي مختلف به چشم ميخورد. ضمن آنكه بودجه، مانع ديگري براي تغيير طرح اتاقهاست. فرضاً افزودن يك لامپ سقفي در بخش ورودي اتاق به معناي 300 چراغ اضافي در كل مجموعه است. به هر صورت چون اتاق پر اهميتترين فضا در طول اقامت اشخاص است بايد در طراحي و نورپردازي مورد بازنگري كامل قرار گيرد. نورپردازي اتاقها در واقع سختترين بخش طراحي نور است، چون معمولاً نور سه يا چهار وظيفهي همزمان بر عهده دارد و هر منبع نوري حيطهي درخششي دارد كه نبايد با ديگر محدودهها تداخل كند. به تدريج نظر هتلداران به اين امر مهم جلب شده است كه كمبودهاي نورپردازي اتاقها و در نظر نگرفتن چگونگي آن در روند طراحي ميتواند مشكلساز باشد. اخيراً نورهاي شبانهاي طراحي شدهاند كه با تامين حداقل نور مورد نياز، رفت و آمد شبانه بدون ايجاد مزاحمت را براي هم اتاقيها آسان كرده است. نورهاي مطالعه طوري طراحي شدهاند كه با داشتن محدودهي كاملاً قابل كنترل براي خواندن كتاب يا كار با كامپيوتر دستي بدون سلب آسايش ديگران مورد استفاده قرار مي گيرند. فيبرهاي نوري كه منبع نوري قابل لمس و كنترل راحتي فراهم ميآورند و در مصرف انرژي صرفهجويي ميكنند با نور كاملاً متمركزي كه به وجود ميآورند جايگزين لامپهاي كم ولتاژ هالوژن شدهاند كه داراي نقطهي انتشار بسيار داغي هستند و هرچند كه گرانترند ولي در طول زمان مقرون به صرفه هستند.
يكي از نكات كليدي كه حتي در يك اتاق سنتي هم به نظر ميرسد اين است كه كليدها در كجا قرار گيرند. اغلب زماني طول ميكشد تا بدانيد كليدها كجا قرار دارند و هركدام چه بخشي از اتاق را روشن ميكنند و اكثراً هم قرارگيري اين كليدها منطق مشخصي را دنبال نميكند. خيلي جاها ناچار ميشويد در حالي كه چراغ روميزي بسيار داغ است دست خود را داخل كلاهك آن كنيد و در اطراف به دنبال كليد آن بگرديد! اينها همه روشهاي اشتباهي است كه بايد بازنگري شوند. هدف در اينجا آسايش و تامين نيازهاي مردم است كه هرچند همهي هتلهاي زنجيرهاي وعدهي آن را ميدهند، اما هنوز به طور كامل برآورده نشده است.
حمام: آبتني در نور
تا مدتها طراحان به نورپردازي اين بخش اصلاً فكر نميكردند؛ اما اكنون ميدانيم كه ميتوان اين بخش را چنان طراحي كرد كه جالبترين نقطه براي مسافران باشد. منابع نوري كم ولتاژ بهترين انتخاب براي اين فضا هستند؛ چون باعث ميشوند فضاي يك حمام جذابتر به نظر رسد، برق خاصي به آن ميدهد كه يك طراحي قديمي هرگز به آن نميداد. بدون ترديد در اين فضا آيينه نقطهي اصلي تمركز است. براي توليد يك نتيجهي مطلوب بدون ايجاد سايههاي تند در پس اشياء، بهترين راه اين است كه آئينه از پهلو نوردهي شود تا نور ملايمي چهره را روشن كند. نور بايد حتماً گرم باشد. توام با اين نور نورهاي فروافكني نيز با دقت تعبيه ميشود كه نبايد درست بالاي سر باشند تا سايههاي نامطلوب بر چهره بيافرينند يا طوري قرار گيرند كه انعكاس آنها از آيينه به صورت برگردد. خوب است بالاي دوش هم چراغ سقفي داشته باشيم كه بدون آن دوش يك سوراخ سياه به نظر ميرسد. كليدهاي روشنايي در حمام نيز بايد قابل كنترل شدت باشند.