باغ ژاپنی و فرانسوی

باغ ژاپنی، باغی به رنگ طبیعت

باغ ژاپنی نام سبکی خاص از باغ­سازی است که در آن از عناصر موجود در طبیعت به نحو شگرفی بهره­برداری می­شود. باغ­های ژاپنی الگوی کوچکی از همه نمود­ها و زیبایی­های طبیعت هستند و به نوعی می­توان “تجلی طبیعت” را در آن به نظاره نشست. در واقع به نماد ونشانی از اندیشه ژاپنی، تصویر گر سیر تکاملی آیینی، فرهنگی وهنر این مردم به عنوان یک واحد بزرگ از دیدگا­های طبیعی، مذهبی،اسطوره­شناسی، زیباشناسی ونمادشناشی مردمان این مرز و بوم می پردازد.

باغ ژاپنی

نگرش ژاپنی به باغ

سیر تکاملی هنر ژاپنی علاوه بر سنت مردم بومی این کشور، بر گرفته ار هنر باغ­های چینی و کره­ای است که مهاجران کره­ای در زمانی که دین بودا رابه ژاپن آوردند به این کشور معرفی کردند. طراحان باغ و باغبانان در ابتدا کاهنان بودایی بودند. به مرور زمان این هنر به شاعران، نقاشان، استادن مذهب ذن و سرانجام به متخصصان باغبانی  واگذار شد. در باغ­های ژاپنی، مملوس بودن سه عنصر سنگ، گیاه و آب برای رسیدن به  ابدیت و جاودانگی و یگانگی در تمام فصل­ها قابل درک است و حتی در زیر پوشش برف زمستانی نیز در باغ احساس می­شود.

باغ ژاپنی

عوامل اثرگذار بر طراحی باغ­های ژاپنی

سبک باغ­سازی در خاور دور (چین و ژاپن) بر مبنا و اصول خاصی بنا شده و قدمت تاریخی آن به 2500 سال قبل از میلاد مسیح (در چین) بر می­گردد. پرورش گیاهان دارویی و حفظ فضای سبز، برای قرن­های متمادی، مبنای فکری و منبع الهام علاقمندان به طبیعت بوده است .

افکار فلسفی و مذهبی در طول تاریخ خاور دور به نوعی در هنر نیز نهادینه شده است. آن چنانکه پس از ظهور بودا و آشنائی هنرمندان با عقاید و افکار فلسفی او، طراحان به طبیعت نزدیکتر خود را حس کردند و نمایانگر این حالات در طرح­های تقلیدی آنها از طبیعت می­باشد. یکی از مهم­ترین اصول فرهنگ اصیل ژاپن، عشق به طبیعت  و مظاهر آن است. این عشق تا بجایی پیش رفته که بسیاری از نمادهای طبیعی، مقدس و الهی شمرده می­شوند!

در ژاپن، قدمت باغ­ها همانند بسیاری از فرهنگ­ها و تمدن­های دیگر، به نخستین گروه از انسان­هایی می­رسد که در مکان مشخصی اقامت کرده و نخستین اجتماعات بشری را تشکیل داده­اند. در ابتدا هدف از ایجاد باغ، بهره­گیری از مواهب طبیعی و ایجاد محیطی آرامش­بخش در فضایی کاملاً طبیعی و بکر بود اما با گذشت زمان، انسان با به کارگیری خلاقیت­های هنری و دستکاری و تغییر محیط، سعی در ایجاد بوستان های زیبا، باشکوه و خیال انگیز داشته است.

باغ فرانسوی

باغ ژاپنی

:

استیل باغ سازی در فرانسه ، استیل جدیدی نیست و هماناست که از قرون رنسانس باقیمانده است. در قرون وسطی تقسیم باغ ها بسیار ساده و بصورت ابتدائی بوده. در عهد رنسانس باغها بزرگتر و ترکیب درختان متنوع تر گردیده است. در این طرح ها از ایوانها ، طارمی، نردها ، پله ها، حوض ها و مجسمها استفاده شده و درختان از سبک منظم و مرتبی برخوردار هستند. در این استیل دیواره ها سبز ، ضخیم ، بلند ، راه روها بصورت سر پوشهای سبز و طویل و نرده های چوبی کناری مرسوم بوده است. در این دوره سعی می شده که روش باغبانی و باغداری ارزان ، ساده باشند و امکان انطباق با فضا رعایت گردد . گلکاری معمولاً به شکل باغچه های مربع مستطیل ، کم وبیش وسیع با اشکال هندسی با اندازه بزرگ باشد (از اوائل قرن وسعت باغها کمتر و کوچکتر شده است) در معماری و بنای باغها به هیچ وجه نمی توان جنبه تزئینی و نیازمندی به جزئیات را درآن از نظر دور داشت. امروزه غالباً از بعضی جزئیات و یا در برخی مراحل از استیل گذشته استفاده می شود و خود بصورت باغچه و باغ فرانسوی مورد بحث قرار می گیرد. باغ فرانسوی عبارت از فضای بزرگتری است که از چند باغچه به اندازه های مختلف و با استفاده از مجسمه ها ، آب نماهائی که به نظم در آمده اند یک مجموعه را تشکیل می دهد.این گونه باغها را در زمین های صاف و هموار و یا در زمینهای شیب دار در انتهای یک ساختمان یا یک قصر احداث می کرده اند. امروزه در باغچه های جدید فرانسه اشکال هندسی ، خیابانهای منظم متقاطع یا غیر هندسی مورد نظر می باشد. حاشیه ها و مرزبندی در باغچه ها بصورت کشیده وممتد نیستند و در فواصلی که تک درخت ها برروی آن کاشته می شود گاهی حاشیه ها و یا مرزها بوسیله درختان از یکدیگر جدا می شوند. حداکثر عرض حاشیه ها بستگی به اهمیت باغچه داشته ومعمولاً از ۵/۲ متر بیشتر نیست. در اینگونه باغها ، باغچه ها ی شنی و یا حاشیه های شنی را بطور منقطع و پراکنده ایجاد می کنند.فضائی که برای چمن در نظر گرفته می شود صاف یا فرورفته است. گاهی با استفاده از سبکهای قدیمی انگلیس در روی برجستگی ها مجسمه هائی قرار می دهند و گاهی براساس بدست آوردن اقطار زمین تک درختهائی را غرس می کنند. قصرهائی که در قرن بیستم در فرانسه ساخته شده، برای فضا سبز آن سعی کرده اند باغچه ها بصورت مستطیل های باریک ، کشیده و هماهنگی گلکاری در آنها رعایت شود، بطور کلی از جهت طول در مقابل ساختمان قرار گیرند. فرانسوی ها استفاده از مجسمه ها ، گلدانهای سنگی (که بالاتر از سطح زمین قرار می گرفتند)، غرس درختان در اطراف باغ و خیابانها را جزئی از ترکیب یک باغچه می دانستند ضمناً سعی داشتند که استیل منظم همراه با تناسبهای هندسی و ترکیب رنگ گلها را رعایت نمایند. در اوائل قرن شانزدهم سبکهای ایتالیائی بنوعی در هنر باغ و پارکسازی فرانسه رسوخ نمود بنحوی که دراطراف قصرها ، طرحهای به مرحله اجرا در آمد و در آنجا انواع گیاهان زینتی ، درختچه ها نزدیک به یکدیگر کاشته شده و دیواره سبزی را همانند پرچین ها بلند ایجاد نمودند. اشکال هندسی در طراحی (گلکاری ، چمنکاری، راهروهای شنی ، استفاده از شمشادهای پاکوتاه در تنظیم اشکال هندسی برای بیان بهتر حالات قرینه سازی در باغچه ها) بطور چشم گیری بکار گرفته می شد. اینگونه باغچه ها را پارتر (پارترها شامل قطعات گلکاری و سبزیکاری و درختکاری ، آب نما ها ، حوض خانه و محل استراحت می باشد) می گفتند.کاربرد این گونه طرح تا اواخر قرن هفدهم و اوائل قرن هجدهم بسیار متداول بوده است. برای آنکه موضوع روشنتر گردد، باید گفته شود که در آغاز طراحان کوشش می کردند خطوطی که برای انواع طرحها در نظر گرفته می شوند کاملاً منظم و طرحهای هندسی (مربع، مستطیل و زاویه دار) بنحوی گویا و شاخص نشان داده شوند . ولی بتدریج این خطوط در طرحها ، انحناهای یافته و گیاهان مناسبی انتخاب شدند و مناظر بدیعی خلق شد. بطور کلی در اوائل دوره رنسانس ، باغسازی در فرانسه تعریف خاصی داشته، که عبارت از مجموعه باغهای مختلف و متعدد است و این مجموعه از معماری غیر قرینه برخوردار بوده است ، شاید بتوان گفت که قبل از آن اصولاً باغها در فرانسه از نکات محور سازی به دور بوده و ایده، این گونه طرحها از ایتالیا به فرانسه آمده است. طراحان و معماران معروفی درهنر باغسازی در فرانسه بوده اند از قبیل : آندره لونتر ، ژاک بارودری و کلودمله که شاهکار برخی از آنها با تغییرات کوچکی که هنوز باقی است. باید گفته شود اولین شاهکار آندره لونوتو باغ ولو ـ وی ـ کنت می باشد که در زمان لوئی چهاردهم در آن باغ نمایش نامهای از مولیر اجرا شده است. در این باغ از مجسمه ها و چشمه های کوچک استفاده و همچنین اقدام به ایجاد پیاده روهائی که نسبت به ساختمان شکل محور اصلی را دارد کرده است. دیگر از کارهای لونوتو ترمیم باغ توئیلری است که توسط بارودری و آندره موله و کلودمله در زمان هانری لولی سیزدهم احداث شده بود. لونتر با دخل و تصرفاتی که در آن انجام داده آنرا بصورت شاهکاری در آورده که امروزه قسمتی از آن باقی مانده است. باغ لوکزامبورک یکی دیگر از کارهای بارودری است او در طرح این باغ موضوع محور سازی را بنحوی که منتهی به محور ساختمان می شود تطبیق داده و در اطراف ساختمان تراسهائی را ایجاد کرده است. این تراسها در فاصله بین باغ و ساختمان واقع شده اند. این هنرمند و دیگر همکاران او برای باغچه های گل طرحهای از مربع ، مستطیل ومنحنی هائی که با یک دیگر تلفیق می شدند طراحی کرده اند. همچنین استفاده از خطوط متقاطع برای پیاده رو ها را مورد توجه قرار داده اند. بارودری استفاده از خیابانها مستقیم را در روی محورشبکه خیابانهای منحنی از آن جدا می شد، مورد بحث قرار داده و طرح استحاله اشکال شطرنجی را به اشکال منحنی و گرد پیش کشیده است. آندره موله در هنر مهندسی باغ به موضوع باغ های محوری تکیه کرده و قسمتهای منحنی خیابان های فرعی که خیابانهای اصلی را قطع می کنند و در انتها به مجسمه یا آب نماهای کوچک ختم می شوندپیشنهاد کرده است. شاهکار دیگر لونوتر در امر باغ سازی که شاید بزرگترین اثر او در طراحی باغ باشد، اجرای نقشه باغ معروف ورسای است. احداث باغ مزبور در سال ۱۶۶۱ شروع شد ودر سال ۱۶۸۹ (لوئی چهاردهم یک طرح راهنما برای بازدیدکنندگان از باغ نوشت) پایان یافت. در باغ ورسای نکته قابل ملاحظه نوعی هم آهنگی و توجه به رعایت اصول محور اصلی در باغ می باشد، بدین ترتیب هنگامیکه از سالن اصلی ساختمان وارد باغ می گردیم، در طرفین یک محور حوض و بعد ازآن اختلاف سطحی تراس مانند به چشم می خورد.پس از آن محوطه بزرگ باغ و حوضهائی متعدد وجود دارد. در اطراف آن مجسمه ها، فواره ها ، درختان شکل داده شده (فرمبک) و سایر وسائل تزئینی بانظم و ترتیب خاصی قرار دارند. در قسمت دیگر که دنباله فضای فوق است سراشیبی یک خیابان (یک محور عمودی) وجود دارد که دو طرفه و در وسط دارای باغ و باغچه می باشد. پس از آن فضای باز و گسترده ای است، که مجسمه هائی مرکب از انسان واسب گذارده شده است . آبراه بزرگی که در فواصل معین توسط خیابانهای عمودی قطع می شود و در هر فاصله آب نماهائی با ترکیب جالب در نظر گرفته شده است. در قسمت دیگر محوطه ای را که دور تا دور آن مجسمه ها احاطه کرده اند برای استفاده از موزیک در نظر گرفته شده، همجنین در ناحیه دیگر آمفی تئاتری را ایجاد کرده اند که در آن نمایش موزیک و فواره اجرا می گردد(این پدیده خود عرضه سبک جدیدی در هنر موزیک و آب می باشد). تقلیدهای بسیاری از باغ ورسای شده است معمولاً در بیشتر باغهائی که بعد از آن بوجود آمده اند می توان برخی از تاثیرات طرح این باغ معروف را بر روی طراحان و هنرمندان بعدی مشاهده کرد. از باغهای که صد در صد با تقلیداز این طرح بوجود آمده اند می توان باغی را در لنینگراد ذکر کرد ، همچنین از باغی در اتریش نام برد. در طرحهای لونتر از آلاچیق هائی با مساحت های مختلف ، حفظ درختان بصورت پاکوتاه وهرس شده ، غرس تک درخت و توده ای می توان نام برد که خود سبک خاصی را ابداع می کند . طرح گلکاری بصورت حاشیه ای کشیده ، طویل، همچنین تپه مانند و خیابانهائی که به بیشه منتهی می شده عرضه شده است. امروزه سعی شده طرحهای این هنرمند در باغ ورسای حفظ شود ولی در برخی از قسمت های باغ بعنوان ترمیم آمیختگی هائی بین خطوط هندسی منظم، نامنظم و گاهی بودن تقارن پدید آمده است. باغ ورسای در طول تاریخ دست خوش تغییرات کوچک و بزرگی توسط پادشاهان و متخصصین قرار گرفته از جمله پس از مرگ لوئی چهاردهم، لوئی پانزدهم تغیراتی در داخل قصر داده و ساختمانهای کوچکی درباغ احداث کرده است. همچنین باغ گیاه شناسی در تریانون درست نمود که خانم په پادور و آرشیتکتی بنام گابری یل آنرا توسعه دادند. در زمان لوئی شانزدهم نیز درختان نمدار بسیاری در آن غرس شده است . و بعدها بسیاری از درختان نمدار قطع شده و به جای آن افرا و چنار و درخت سدر کاشته اند. باید اضافه کرد شخصی به نام کنت ودکارامان قسمتی از باغ را بصورت باغ انگلیسی و چینی درست نمود.با این تغییر مورد تفقد ماری آنتوانت قرار گرفت .ضمناً در باغ ورسای معبد عشق را شخصی به نام میک ساخته است. پس از انقلاب و سقوط پادشاهی در فرانسه ، باغ ورسای مورد کم لطفی انقلابیون قرار گرفت وبسیاری از درختان و چمنهای آن خشک شده و از بین رفتند. ولی خوشبختانه طرح اصلی باغ و پاترنها بدون تغییر باقی ماندند. این باغ امروزه یکی از شاهکارهای تاریخ باغسازی و تاثیر هنر باغسازی ایتالیا در فرانسه می باشد. شاید بتوان گفت خود طرح و سبک جدیدی است که نتیجتاً الهام بخش بسیاری از طرحهای تفکیکی در زمان حاضر می باشد.

باغ ژاپنی

باغسازی  ژاپنی:

مهمترین عنصر در باغ اروپایى هندسه است. هندسه (یا تفکر) در باغ اروپایى نقش تعیین کننده اى دارد. هندسه آن قدر اهمیت دارد که حتى شمشادها در باغ اروپایى فرم دیوار پیدا مى کنند. حتى گیاه را وادار به ایفاى نقش به صورت یک جسم مصنوعى مثل دیوار کرده اند. کوشک ها در باغ اروپایى در نقاط بلند و مرتفع ساخته مى شوند تا احاطه کامل بر روى باغ و طبیعت داشته باشند با این کار مقام انسان برتر از طبیعت و بالاتر از آن قرار مى گیرد). اما در باغ ژاپن همه چیز برعکس است. در آنجا از فرم هاى هندسى منظم خبرى نیست. با این که همه درخت ها و گیاهان با فکر، طرح و نقشه کاشته مى شوند اما خبرى از نظم هاى همیشگى نیست. گویى این درخت ها و گیاهان خودرو بوده اند. کوشک ها نیز کاملاً هم سطح طبیعت و گاهى در پائین ترین سطح باغ یعنى هم سطح دریاچه ساخته مى شدند. در این مقایسه مى بینیم که ژاپنى ها چقدر خود را نزدیک و در طبیعت مى بینند. انسان بخشى از طبیعت است نه فراتر. از آنجاکه سبک باغسازی در خاور دور ( چین و ژاپن) بر مبنا و اصول خاصی قرار گرفته و قدمت تاریخی به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ( در چین) می رسد ، پرورش گیاهان داروئی و حفظ فضای سبز ، قرن ها مبنای فکری و منبع الهام علاقمندان به طبیعت بوده است . افکار فلسفی و مذهبی در طول تاریخ خاور دور بنوعی در هنر تاثیر نهاده است . آن چنانکه پس از ظهور بودا و آشنائی هنرمندان با عقاید و افکار فلسفی او طراحان به طبیعت نزدیکتر خود را حس کردند و نمایانگر این حالات در طرحهای تقلیدی آنها از طبیعت می باشد . بطور کلی باید مناظر باغها در مقیاس کوچکی از فرمهای آزاد طبیعت شکل گرفته باشد . بنابراین می توان چنین دریافت که هر آنچه در باغ و پارک به کار گرفته می شده خود مفهوم خاص و بیانگر نکته ایی از واقعیت های موجود در طبیعت بوده است و براساس خصلت و امکان بهتر زیستن ثروتمندان سبب می شد که آنها بتوانند به سهولت قسمتی از طبیعت زیبا را به ماوای خویش ببرند و از این رهگذر در اطراف قصرها و بناهای بزرگشان زیبایی هایی از طبیعت را به اشکال مختلف جمع کنند و همچنین در اطراف معابد براساس انگیزه و احترامات مذهبی ، پارکها و گلستانهایی با نهایت سلیقه ، که نشانه خلوص در آنها بود طراحی می کردند. براساس طبیعت ظریف و دقیق ژاپنی ها ، گرایش سمبلیک به گیاهان و بعلاوه خصوصیات طبیعی محیط زیست موجب پیدایش سبک و روش خاصی برای باغهای ژاپنی شد. باغهای اولیه در ژاپن بسیار ساده و از مجموعه آبگیرها ، جزیره ها و نهرها تشکیل شده بودند . گیاهان در باغهای ژاپنی اهمیت و معنای خاصی دارند ، در برخی موارد سعی شده است که بزرگی طبیعت را بر مقیاس کوچکی بنشانند این خود از ظرافت مردمی بر میخیزد که بصورت طرحها مینیاتوری (گیاهان هماهنگ شده با محیط )به وجود می آید . این توجه اختصاص به گیاهان و حفظ دایمی آنها بر مبنای داشتن طبیعت آزاد با مقیاس کوچک را در این قسمت از خاور دور خلق کرد . در طرحهای ژاپنی به جای آنکه از تعداد زیادی گل و گیاه استفاده شود سعی بر این است که بین عوامل طبیعی که نقش سمبلیک دارند ، ارتباط عاطفی برقرار شوند و هر قسمتی از باغ نمایان گر گوشه ایی از طبیعت باشد مواردی که در احداث باغ های ژاپنی بیشتر مورد توجه می باشد اشکال مختلف سنگ هاو طرز قرار گرفتنشان ، آب ، گیاهان زینتی و ایجاد رابطه خاصی بین آنهاست همان طور که در قبل اشاره شد در باغهای ژاپنی سنگ ها نقش عمده ایی به عهده دارند در طبیعت باغهای ژاپنی ، یک سنگ کاملاً منظم و صاف به کار نمی رود بلکه اشکال نامنظم و سطوح مختلف سنگهاست که زیباهایی را ایجاد می کند که بطور کلی ژاپنی ها هر سنگی را که در باغ به کار می برند ، معنای بخصوصی برایش در نظر می گیرند. به نظر آنها سنگ ها ابدی هستند و معنای سمبلیک خود را حفظ کنند . هر سنگی به تنهایی رسالت و واقعیت مجزا از دیگر حقایق هستی است و فلسفه تجرید خود به شکلی در هریک از سمبل ها بیانگر می باشد بطور کلی در خاور دور ( چین و ژاپن ) مانند دیگر نقاط دنیا باغها از دو دیدگاه مورد توجه بوده اند یکی بصورت پارکها و باغ های عمومی ، دیگری باغچه های کوچک برای منازل . باغ سنتی سنگی ژاپنی بر اساس ترتیب منظمی از اشیاء شکل یافته اند که هدف آن خلق منظر وفضای معمارانه است یک باغ سنگی نوعی از فضا است که ارتباط تنگاتنگی با محل قرارگیری مشاهده کننده دارد. مکانی که بازدید کننده در آن به درستی از هارمونی اشیاء می رسد. یک باغ سنگی نوعی از باغ ژاپنی است که ریشهایش در فلسفه ی ذن وجود دارد. در اغلب موارد این باغ ها در نزدیکی معابد ساخت می شوند و فضای داخلی معبد – مکانی که فرصت نوعی تفکر عمیق و آرامش بخش را فراهم می کند – تا بیرون امتداد می دهد. بعنوان مثال باغ روایوآنجی Kyonanji به طور قطع اولین باغ سنگی به وسیله ی استاد به نام ذن “سوآمی”ساخته شده است. این باغ معروف ترین باغ سنگی ژاپنی است که نزدیک معبد”رایوآنجی”(یک معبد بودایی در کیوتو) ساخته شده است وبه نام باغ فلسفی خوانده می شود. که ترتیب سنگ ها است در این باغ سنگی زیر مجموعه ای از قوانینی هندسی باشد که بر اساس آن باغ های سنگی ژاپنی را می توان در محدوده شبکه ای هفت ضلعی ازخطوط تعریف کرد. این حقیقت دلیل هماهنگی توجیه ناپذیر واسرارگونه ای است که در باغ های سنگی ژاپنی دیده می شود. باغ در یک مستطیل کوچک محدود شده است بنابراین سنگ ها در حداقل فقط چیده شده اند اما در واقع طراحی هندسی باغ در پس محدودیت ظاهری باغ قضا را در محدوده ی وسیعی گسترش می دهند. در نتیجه یک ناظر هماهنگی و زیبایی هفت ضلعی را دریافت می کند و سنگ ها از هماهنگی کیهانی می دهند در نتیجه افسونی خلق می شد که در آن اشیاء به صورت مشخص شکل یافته اند و ناظر در نقطه ای کاملاً دقیق قرار می گیرد نقطه ای که فرصت تعمق و تفکر را فراهم می کند.باغ یک مستطیلی کوچک به طول ۳۰ متر در جهت شرقی و غربی و ۱۰ متر در جهت شمالی و جنوبی است فضای باغ شامل ۱۵ سنگ به صورت نامرتب است که در ۵ دسته گروه بندی شده اند اگر از نقطه ای تعیین شده به باغ نگه کنیم متوجه می شویم که ترتیب سنگ ها نوعی تاثیر هیپنوتیزم آور بر روی مردم دارد. تاثیری که به بیننده کمک می کند راحتتر متمرکز شده و در سکون به تفکر بپردازند.”رایو آنجی”در قرن ۱۵ ساخته شده و مردم در تاویل اثر جادویی این باغ برداشت ها ی غیرملموس واسرارآمیزی در مورد هارمونی و ترتیب چیدمان عناصر را ارائه داده اند.اما ترکیب باغ در قالب آنالیزهای ساده ای که در دنیا معمولند قابل توضیح نیست.به نظر می رسد راهبان ذن سعی در آشکار کردن زیبایی زندگی به صورتی غیر قابل درک در باغ داشته اند اما نباید فراموش کردکه هماهنگی بین عناصر طبیعی به هر حال یک قانون است که در تمام دنیا وجود دارد پس در این باغ هم قابل شناسایی است قانونی که در هندسه ی باغ باید به دنبال آن گشت. فهم راز باغ نیازمند آن است تا ما با نگاهی دیگر به باغ بپردازیم: شبکه ای از خطوط که به صورت هندسه ای نامرئی تمام باغ را پوشانیده اند مستطیل خاکستری حاشیه ناحیه ی باغ را از سایر قسمت ها جدا می کند. ۵ گروه از سنگ ها در باغ دیده می شوند نقطه ای تیره در پایین تصویر مکان مشاهده کننده را نشان می دهد. این نقطه در بالاترین قسمت ۷ ضلعی که شبکه ی هندسی خط ها شکل پیدا می کنند قرار دارد.فضا سازی ژاپنی، شیوه ی منحصر به فردی است که متاسفانه در ایران تنها نامی از آن شنیده می شود و هر نمائی را با قرار دادن صخره ای به نام سبک ژاپنی معرفی می کنند در حالی که این تفکر ازپایه غلط است.

باغ ژاپنی

بوستان های ژاپنی

باغ ژاپنی نام سبکی خاص از باغسازی است که در آن از عناصر موجود در طبیعت به نحو شگرفی استفاده می شود. معمولاً در ترکیب باغ های ژاپنی از ترکیب گیاهان رنگارنگ و متنوع با عناصری همچون پله های سنگی، برکههای کم عمق، حصارهای سنگی، نرده هایی از خیزران (بامبو)، پلهای چوبی و یا سنگی بر فراز برکه ها و جزایر مصنوعی آکنده از گل و گیاه استفاده می شود.باغ سنگی ژاپنی گونه ای از انواع باغ های ژاپنی است.

سبک باغسازی در خاور دور ( چین و ژاپن) بر مبنا و اصول خاصی قرار گرفته و قدمت تاریخی به 2500 سال قبل از میلاد مسیح ( در چین) می رسد ، پرورش گیاهان داروئی و حفظ فضای سبز ، قرن ها مبنای فکری و منبع الهام علاقمندان به طبیعت بوده است . 
افکار فلسفی و مذهبی در طول تاریخ خاور دور بنوعی در هنر تاثیر نهاده است . آن چنانکه پس از ظهور بودا و آشنائی هنرمندان با عقاید و افکار فلسفی او طراحان به طبیعت نزدیکتر خود را حس کردند و نمایانگر این حالات
در طرحهای تقلیدی آنها از طبیعت می باشد . بطور کلی باید مناظر باغها در مقیاس کوچکی از فرمهای آزاد طبیعت شکل گرفته باشد . بنابراین می توان چنین دریافت که هر آنچه در باغ و پارک به کار گرفته می شده 
خود مفهوم خاص و بیانگر نکته ایی از واقعیت های موجود در طبیعت بوده است و براساس خصلت و امکان بهتر زیستن ثروتمندان سبب می شد که آنها بتوانند به سهولت قسمتی از طبیعت زیبا را به ماوای خویش ببرند 
و از این رهگذر در اطراف قصرها و بناهای بزرگشان زیبایی هایی از طبیعت را به اشکال مختلف جمع کنند و همچنین در اطراف معابد براساس انگیزه و احترامات مذهبی ، پارکها و گلستانهایی با نهایت سلیقه ، که نشانه خلوص در آنها بود طراحی می کردند .

باغ ژاپنی

براساس طبیعت ظریف و دقیق ژاپنی ها ، گرایش سمبلیک به گیاهان و بعلاوه خصوصیات طبیعی محیط زیست موجب پیدایش سبک و روش خاصی برای باغهای ژاپنی شد. باغهای اولیه در ژاپن بسیار ساده و از مجموعه آبگیرها ، جزیره ها و نهرها تشکیل شده بودند .
گیاهان در باغهای ژاپنی اهمیت و معنای خاصی دارند ، در برخی موارد سعی شده است که بزرگی طبیعت را بر مقیاس کوچکی بنشانند این خود از ظرافت مردمی بر میخیزد که بصورت طرحها مینیاتوری (گیاهان هماهنگ شده با محیط )به وجود می آید . 
این توجه اختصاص به گیاهان و حفظ دایمی آنها بر مبنای داشتن طبیعت آزاد با مقیاس کوچک را در این قسمت از خاور دور خلق کرد . 
در طرحهای ژاپنی به جای آنکه از تعداد زیادی گل و گیاه استفاده شود سعی بر این است که بین عوامل طبیعی که نقش سمبلیک دارند ، ارتباط عاطفی برقرار شوند و هر قسمتی از باغ نمایان گر گوشه ایی از طبیعت باشد مواردی که در احداث باغ های ژاپنی بیشتر مورد توجه می باشد اشکال مختلف سنگ هاو طرز قرار گرفتنشان ، آب ، گیاهان زینتی و ایجاد رابطه خاصی بین آنهاست همان طور که در قبل اشاره شد 
در باغهای ژاپنی سنگ ها نقش عمده ایی به عهده دارند در طبیعت باغهای ژاپنی ، یک سنگ کاملاً منظم و صاف به کار نمی رود بلکه اشکال نامنظم و سطوح مختلف سنگهاست که زیباهایی را ایجاد می کند 
که بطور کلی ژاپنی ها هر سنگی را که در باغ به کار می برند ، معنای بخصوصی برایش در نظر می گیرند. به نظر آنها سنگ ها ابدی هستند و معنای سمبلیک خود را حفظ کنند . 
هر سنگی به تنهایی رسالت و واقعیت مجزا از دیگر حقایق هستی است و فلسفه تجرید خود به شکلی در هریک از سمبل ها بیانگر می باشد بطور کلی در خاور دور ( چین و ژاپن ) مانند دیگر نقاط دنیا باغها
از دو دیدگاه مورد توجه بوده اند یکی بصورت پارکها و باغ های عمومی ، دیگری باغچه های کوچک برای منازل .
باغ سنتی سنگی ژاپنی بر اساس ترتیب منظمی از اشیاء شکل یافته اند که هدف آن خلق منظر وفضای معمارانه است یک باغ سنگی نوعی از فضا است که ارتباط تنگاتنگی با محل قرارگیری مشاهده کننده دارد. 
مکانی که بازدید کننده در آن به درستی از هارمونی اشیاء می رسد. یک باغ سنگی .اما ترکیب باغ در قالب آنالیزهای ساده ای که در دنیا معمولند قابل توضیح نیست.به نظر می رسد راهبان ذن سعی در آشکار کردن 
زیبایی زندگی به صورتی غیر قابل درک در باغ داشته اند اما نباید فراموش کردکه هماهنگی بین عناصر طبیعی به هر حال یک قانون است که در تمام دنیا وجود دارد پس در این باغ هم قابل شناسایی است قانونی که در هندسه ی باغ باید به دنبال آن گشت.

باغ ژاپنی

باغ ژاپنی از باغ چینی سرچشمه گرفته است اما فلسفه بی نظیر طراحی خاص خود را توسعه داده است. باغهای ژاپنی چکیده ای از منظر طبیعی بودند که از طریق دست ورزی سنگ، گیاهان و آب،نماد فرآیندها و تمجید از طبیعت محسوب می شدند. این باغ غالبا شبیه صحنه نمایش تجلی می یافت. به طور مثال، لذت تماشایی مهتاب، مانند حساسیت چینی، در طراحی باغ ژاپنی تکامل بیشتری یافته است.نه تنها حرکت ماه در آسمان شب لذت بخش بود بلکع استقرار گیاهان گلده سفید،ماسه های سفید و سنگهای روشن در باغ،تآثیرات ماه و این تجربه را افزایش می داد.

از آنجایی که کشور ژاپن جزیره می باشد،می تواند تآثیرات دیگر فرهنگها را کنترل کند و تکامل تدریجی مجزایی از اهمیت فرهنگ، که در طراحی باغ در غرب موجود نبوده است،را ایجاد کند.
در سرتاسر تاریخ ژاپن، از باغ در آشکار ساختن سیمای هنری به طور مؤثر استفاده شده است.
از قرن 8 تا 11 میلادی، طبقه اشرافی ژاپن باغ هایی احداث کردند که در آنها جزایر، آبشارها و کاشت طبیعی گیاهان موجود بود و منظره فراتر از باغ را با “شاککای shakkai” یا “منظره فرعی” ترکیب می کرد.دیدگاههای ساده”ذن بودیسم Zen Buddhism” در قرون 16 و 17 میلادی سبب کاهش مقیاس باغ ها گردید.گلها که به عنوان عناصر جزئی درنظر گرفته می شدند، از باغ حذف شده و درختان و درختچه های همیشه سبز که نشان از زیبایی ابدی و نه موقتی دارند، جایگزین آنها شدند.آبشارها و دریاچه ها به وسیله سنگریزه، سنگ و “خشک باغها” مشخص می شدند

باغ ژاپنی

طراحی کاشت ژاپنی می کوشد تا گیاهانی که در طبیعت در کنار هم یافت می شوند را با یکدیگر ترکیب کند.از ترکیب گیاهان با سواحل دریا و کوهستانها و ایجاد ترکیبات گیاهی از اقلیمهای متفاوت، پرهیز می گردد.سادگی، محدودیت و ثبات در طرحهای کاشت از طریق استفاده از گیاهان همیشه سبزی که سبب آرایش تدریجی و ظریف رنگ و فرم می گردند، نشان داده می شوند. نامتقارن بودن و گروه هایی با عناصر با تعداد فرد، مورد توجه بسیار قرار می گیرند.
گیاهان در یکدیگر تداخل نمی کنندبلکه فضای کافی برای رشد به آنها داده می شود. باغ، غالبا به وسیله درختان همیشه سبز قاب بندی می گردد.

يکي از مهم ترين اصول فرهنگ اصيل ژاپن، عشق به طبيعت و مظاهر آن است. اين عشق تا به جايي پيش رفته است که بسياري از نمادهاي طبيعي، مقدس و الهي شمرده مي شوند.
در ژاپن، قدمت باغ ها همانند بسياري از فرهنگ ها و تمدن هاي ديگر، به نخستين گروه از انسان هايي مي رسد که در مکان مشخصي اقامت کرده و نخستين اجتماعات بشري را تشکيل دادند. در ابتدا هدف از ايجاد باغ بهره گيري از مواهب طبيعي و ايجاد محيطي آرامش بخش در فضايي کاملاً طبيعي و بکر بود اما با گذشت زمان، انسان با به کارگيري خلاقيت هاي هنري و دستکاري و تغيير محيط، سعي در ايجاد بوستان هاي زيبا، باشکوه و خيال انگيز داشته است.
امروزه، بوستان ، فضايي محصور است که در آن سعي شده طبيعت به شکلي هدفمند و هنرمندانه بازسازي شود و جالب است بدانيد که اولين بوستان ها (به تعريف امروزي) توسط ايرانيان باستان ساخته شدند. در باغ هاي باستاني ايران، زاويه قائمه بسيار مورد توجه بوده است؛ باغ معمولاً در فضايي مربع يا مستطيل شکل ساخته مي شد و حتي فضاي درون آن نيز، توسط آبراه هايي به چهار بخش مساوي تقسيم مي گرديد؛ اين سبک و روش ابداعي ايراني، توسط بسياري از اقوام ديگر در ساخت بوستان مورد تقليد و استفاده قرار گرفت و آثار آن تا به امروز نيز باقي است.

باغ ژاپنی

چرا بوستان هاي ژاپني اين قدر زيبا و تأثيرگذار هستند؟ 
شينتوئيسم، کهن ترين آيين بومي ژاپني است. در اين آيين طبيعت به شکلي منحصر به فرد و به قولي غير عادي مورد تکريم و ستايش قرار گرفته است. يک صخره با شکلي غير عادي، تک درختي سالخورده، يک آبشار که چشم اندازي خاص دارد، برکه کوچک و يا يک کوه بزرگ و سر به آسمان کشيده، مي توانند گو – شينتايي باشند.
پس از مؤلفه هاي آييني، دومين عامل مؤثر براي طرح و شکل بوستان هاي ژاپني، چشم انداز طبيعي کشور ژاپن است. ژاپن کشوري است که از جزاير متعددي تشکيل شده و بيش از 70 درصد عوارض زميني آن را مناطق کوهستاني تشکيل مي دهد. آتشفشان هاي فعال، چشمه هاي آب گرم و دره هاي عميق به وفور در سرزمين خورشيد تابان يافت مي گردد. خط ساحلي صخره اي و ناهموار است و سواحل شني به ندرت يافت مي شود.
پس از دو عامل آييني و محيطي، سومين مورد اثرگذار در طرح و شکل باغ هاي ژاپني را مي توان جهان شناسي هندو دانست.
براساس باورهاي کهن هندو، مرو کوهي در مرکز جهان است. اين عقيده باستاني هندو، نمادي بصري در بسياري از بوستان هاي ژاپني دارد. معمولاً تک صخره اي بلند و کشيده به عنوان سمبلي از کوه مرو را مي توان در باغ هاي ژاپني يافت؛ البته گاهي اوقات در اطراف صخره (سمبل مرو) ممکن است سنگ هاي کوچک تري نيز ديده شود.
ذکر نکته اي در اين بخش خالي از لطف نيست و آن سعي طراحان ژاپني در ايجاد تعادلي خوش آيند و چشم نواز با استفاده از اعداد فرد است. اگر به تصاوير تهيه شده از باغ هاي ژاپني دقت کنيد متوجه خواهيد شد که بسياري از عناصر به تعداد فرد (به خصوص عدد سه) استفاده شده اند و در چيدمان آن ها هارموني و هماهنگي هنرمندانه اي به کار رفته است.
تا اين جا نتيجه مي گيريم که بوستان هاي ژاپني به غير از گياهان (که در همه باغ ها مهم ترين مؤلفه سازنده است) از عناصر زير تشکيل مي شوند:
1-آب (در قالب هاي طبيعي يا مصنوعي)
2-چيدماني از صخره ها و سنگ ها
3-جزيره هاي نمادين
4-پل يا سنگ هايي که به صورت پله اي يا با فاصله، براي ايجاد ارتباط ميان بخش هاي باغ استفاده مي شوند.
5-چايخانه يا کلاه فرنگي
6-فانوس به خصوص فانوس هاي سنگي
فانوس ژاپني يا تورو، فانوسي است که از سنگ، فلز، چوب و يا کاغذ ساخته شده و حضوري ثابت و ماندگار در سنت اين سرزمين دارد. در جشن ها، معابد، خانه ها، بوستان ها و باغ هاي ژاپن تورو به عنوان نمادي از روشنايي و شادماني، خودنمايي مي کند. 
تورو از چين به ژاپن راه يافت و در ابتدا فقط توسط معابد بودايي براي روشن ساختن محيط و همچنين به عنوان نوعي پيشکش به محضر بودا استفاده مي شد ؛پس از مدتي معابد شينتو نيز پذيراي تورو شدند و با گذشت زمان تورو به يکي از نماد هاي شناخته شده فرهنگ ژاپن تبديل شد .
فانوس هاي ژاپن به دو گروه تقسيم مي شوند : «تسوري-دورو»و «داي -دورو» «تسوري -درو» فانوسي که معمولاً از برآمدگي لبه سقف يا بام آويخته مي شود و «داي-دورو»فانوسي است که بر سطح زمين قرار گرفته و معمولاً در معابد و باغ ها استفاده مي گردد .«داي -دورو»از مفرغ يا سنگ ساخته مي شود .اميدواريم ساخت چنين باغ هايي در ايران مرسوم گردد تا هموطنان عزيزمان در اين مکان هاي روياي به شادي و آرامش بيشتري دست يابند . 

باغ ژاپنی

باغ زیبا و باستانی ویلاندری در فرانسه  

شاتو دو ویلاندری (Château de Villandry) یک قلعه و قصر باشکوه در شهر ویلاندری در مرکز فرانسه است. کاخ خوش منظره ویلاندری و باغ های سرسبزش شهرتی جهانی دارد. این قصر و قلعه باشکوه علاوه بر معماری زیبا و تحسین برانگیزش، یادآور گوشه ای از تاریخ فرانسه است. 

اینجا همان مکانی است که فیلیپ دوم، پادشاه فرانسه با ریچارد یکم، پادشاه انگلیس ملاقات کرد و در مورد پیمان صلح با وی به گفتگو و مذاکره پرداخت. ویلاندری بارها در طول تاریخ دست به دست شده است. 

این قعله قدیمی که تا قرن هفدهم کلمبیه (Colombier) نامیده می شد، در اوایل قرن ششم توسط یک درجه دار نظامی به نام ژان لی برتون (Jean Le Breton) که در دوران زمامداری فرانسیس یکم، پادشاه وقت فرانسه خدمت می کرد، خریداری شد. 

ساختمان این قلعه در قرن 14 به طور کامل بازسازی شد. تا پیش از آن که این قلعه توسط Marquis de Castellan و به دنبال وقوع انقلاب فرانسه خریداری شود، خانواده لی برتون به مدت دو قرن در آنجا زندگی کردند. 

در زمان ناپلئون بناپارت، امپراطور فرانسه، این املاک مصادره شد و وی در اوایل قرن 19 کنترل و اختیار آن را به برادر بزرگترش ژوزف بناپارت واگذار کرد. در سال 1906 یواخیم کاروالو (Joachim Carvallo) آنجا را خرید و مالک شد. 

سرانجام پس از یک دوره طولانی تعمیر و مرمت، «شاتو د ویلاندری» امروزی با باغ های دلفریب و مسحورکننده اش شکل گرفت. همه ساله در ماه های نوامبر و دسامبر، درهای این باغ به روی خیل مشتاقان و گردشگران باز می شود. 

رستوران مشهور La Doulce Terrasse در این باغ واقع شده است. فروشگاه عرضه محصولات محلی، باغ آفتاب و چند استخر از دیگر امکاناتی است که در این باغ ها یافت می شود.

باغ ژاپنی

باغ فرانسوی

باغ فرانسوی

باغ فرانسوی